Zo passen wij de concept kerndoelen voor burgerschap toe

Lees in dit artikel in hoeverre de burgerschap thema's van Faqta aansluiten op de concept kerndoelen voor burgerschap.

In het onderwijs was er de afgelopen jaren veel onduidelijkheid over burgerschap. Ondanks strengere wettelijke eisen hadden scholen nog niet genoeg richtlijnen om hier effectief aan te voldoen. De recent gepubliceerde concept kerndoelen burgerschap door SLO kunnen hier wellicht verandering in brengen. Maar wat houden deze nieuwe doelen precies in en hoe sluiten ze aan bij de burgerschapsthema's van Faqta? In dit artikel zal dit verder worden toegelicht.

Wat zijn concept kerndoelen?

Vanuit het ministerie Onderwijs Cultuur en Wetenschap heeft SLO de opdracht gekregen om kerndoelen te ontwikkelen voor onder andere Burgerschap. De kerndoelen zelf zijn op dit moment nog in ontwikkeling, maar de concept kerndoelen zijn recent gepubliceerd. Aan de hand van de feedback die hierover wordt ontvangen, zullen de kerndoelen worden aangescherpt. Het is dus de bedoeling dat scholen een start gaan maken met de implementatie van de concept kerndoelen. Lees hieronder in een kort overzicht wat de concept kerndoelen voor burgerschap inhouden.

Wat zijn de concept kerndoelen voor burgerschap? 

In het kerndoelenboekje zoals gepubliceerd door SLO (2024), zijn de concept kerndoelen voor burgerschap beschreven. Hieronder lees je een korte samenvatting. 

Er zijn in totaal zes kerndoelen voor burgerschap, die zijn onderverdeeld over drie domeinen: 

A) Schoolcultuur. Onder dit domein valt één kerndoel: 

"De school zorgt voor een democratische cultuur."

Dit is een aanbodsdoel en houdt in dat de randvoorwaarden voor een democratische cultuur gerealiseerd moeten worden in de school. Het gaat om de voorwaarden waaraan een school moet voldoen om burgerschapsonderwijs succesvol te kunnen geven. Alhoewel dit dus een ontzettend belangrijk kerndoel is, is het aan de school om dit te realiseren. Dit kerndoel wordt dus niet verzorgd door ons, maar door de school zelf.

B) Samenleving en democratie. Onder dit domein vallen vier kerndoelen:

"De leerling handelt respectvol vanuit kennis over een diverse samenleving." 

"De leerling geeft aan hoe diens handelen verbonden is met democratische waarden."

"De leerling verkent verschillende mogelijkheden om bij te dragen aan de samenleving."

"De leerling verkent hoe die democratisch handelen in dagelijkse situaties kan vormgeven."

Met deze kerndoelen ontwikkelen de leerlingen de benodigde kennis, houding en vaardigheden om succesvol deel te kunnen nemen aan onze democratische en diverse samenleving. 

C) Maatschappelijke vraagstukken. Onder dit domein valt één kerndoel: 

"De leerling weegt af welke mogelijkheden die heeft om ten aanzien van maatschappelijke vraagstukken te handelen."

Met dit kerndoel kunnen leerlingen de kennis en vaardigheden die zij hebben opgedaan in domein B gebruiken om (huidige) maatschappelijke vraagstukken te begrijpen en om hun eigen opvattingen, idealen en mogelijkheden te verkennen.

Hoe komen de concept kerndoelen voor burgerschap terug in de burgerschap thema's van Faqta?

Hieronder zie je een overzicht van de leerlijn Burgerschap & Maatschappij: 

Zoals aangegeven in de afbeelding, zijn een deel van de thema's uit deze leerlijn nog in ontwikkeling. De burgerschap thema's voor groep 5 t/m 8 zijn al wel beschikbaar. Je kunt hieronder lezen in hoeverre de concept kerndoelen terugkomen in de huidige burgerschap thema's. 

1. Schoolcultuur: Het eerste kerndoel is een aanbodsdoel en wordt verzorgd door de school zelf. 
2. Diversiteit: Dit onderwerp wordt al in de thema's aangesneden. Zo wordt er in het groep 7 thema "Onze democratie" uitgelegd hoe de grondwet mensen in Nederland beschermd. 
3. Democratische waarden: In de burgerschap thema's komen de waarden vrijheid, gelijkheid en solidariteit terug. Tot nu toe worden vooral de waarden vrijheid en gelijkheid belicht.
4. Maatschappelijke betrokkenheid: De taken en rollen van rechters, gemeenten en de politie komen duidelijk terug in de huidige burgerschap thema's. Ook komen voornamelijk de rechten van burgers in Nederland terug in de thema's. 
5. Democratische betrokkenheid: In de thema's komt 'respect hebben voor elkaar' terug. Ook wordt er behandelt wat je wel en niet mag zeggen volgens de wet. Daarnaast denken de leerlingen in groep 5 na over de regels en besluiten die op school worden gemaakt. 
6. Maatschappelijke vraagstukken: Er wordt uitgelegd welke mensen in de maatschappij besluiten nemen, op verschillende niveaus. Ook wordt er binnen onze thema’s genoeg ruimte gegeven aan de leerlingen om hun mening te geven en na te denken over of ze het met bepaalde stellingen eens zijn of niet.